Tarımda Yönetim ve Organizasyon Sorunları

TARIMDA YÖNETİM VE ORGANİZASYON SORUNLARI

Tarım sektörünün diğer sektörler için hammadde üretmesi, insan beslemesindeki rolü ve önemi içinde bulunduğumuz koronavirüs salgın döneminde daha iyi anlaşılmaktadır. Olumsuz koşullarda diğer sektörlerde üretim ve hizmetlerin azalması veya durağan hale geçmesi normal karşılanırken tarım sektöründe yaşanan sorunlar insanları kriz ortamlarına sürüklemektedir. Yaşamsal faaliyetlerin devam edebilmesi için tarım sektörünün hız kesmeden üretime devam etmesi gerekmektedir. Bu üretimin devam etmesi için tarım sektöründe iyi bir yönetim ve organizasyona ihtiyaç vardır.

Tarımda iyi bir yönetim ve organizasyon yapısına ihtiyaç olmasına rağmen ülkemizde bu ihtiyaç göz ardı edilmektedir. Tarım, büyük oranda küçük aile işletmeleri bünyesinde yürütülmekte olup bu işletmelerde yönetim erki aile büyüğü tarafından kullanılmaktadır. Bu tip işletmelerde organizasyon yapısı da bulunmamaktadır. Tarımsal faaliyetler aile bireyleri tarafından iş bölümü yapılmaksızın sürdürülmektedir.

Tarım işletmeleri de diğer işletmeler gibi akılcı bir idari yapıya, teknik donanıma sahip çalışanlara ve iş bölümüne ihtiyaç duyar. Tarım işletmesi yalnızca bir üretim merkezi gibi algılanmamalıdır. Üretilen ürünün geliştirilmesine, tanıtılmasına, pazarlanmasına, nakliye problemlerinin çözülmesine de ihtiyaç bulunmaktadır. Ayrıca işletmelerde maliyet muhasebesi, finansman temini gibi teknik konularda çözüm sunabilecek çalışanlara da ihtiyaç vardır.

Yönetim ve Organizasyon açısından tarım sektöründe bakıldığında;

• Karar mekanizmasının aile reisi tarafından işletme önceliklerine göre değil aile değerlerine göre işletildiği: böylece idare edenin işletme yönetimini profesyonel bir bakış açısıyla gerçekleştiremediği,
• İşletmelerde veri analizlerinin büyük oranda yapılmadığı: analiz olmadığından üretim miktarları ve maliyeti, finansman maliyeti, verim, kar oranı, satış analizleri gibi analizlerin yapılamadığından işletmenin iktisadi yapısının ve ölçeğinin görülememesi,
• İşletme bünyesinde çalışanların aile bireylerinden oluşması: işin özü ve niteliğine uygun yetişmiş bir personel istihdam edilemediğinden işletmenin etkin ve verimli bir şekilde çalışamaması,
• Yapılan işlerin geliştirilememesi: faaliyetlerin geleneksel yöntemlerle sürdürülmeye devam etmesi sebebiyle işletmenin modern tekniklere uyum sağlanmasında geç kalınması,
• İşletme personelinin kendini geliştirememesi: işletme personeli olan aile bireylerinin yapılan işler konusunda düzenli eğitim alamamaları,
• İşletmelerde bilgi birikiminin olmaması: tarım işletmelerinde tüm faaliyet alanlarında yenilenme ve gelişmenin gerçekleşememesi,
• Aile işletmesinin kurumsallaşamaması: tarım işlemelerinin organizasyon yapısı kuramaması ve iş bölümü yapamaması aile işletmelerinde çözülmesi gereken sorunlar arasında yer almaktadır.

Fatih BORAN